ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔ

Արաբագիտություն ամբիոն

Արևելագիտության դասընթացները համալսարանում դասավանդվել են բուհի հիմնադրման առաջին իսկ տարիներից: Արևելագիտության առաջին դասախոսը գրականագետ և արևելագետ Գեւորգ Ասատուրն էր, ով 1921 թվականին աշխատանքի է հրավիրվում որպես վրացերենի և Արևելքի գրականության դասախոս:

1940 թվականի սեպտեմբերից պրոֆեսոր Հ. Աճառյանի նախաձեռնությամբ ստեղծվում է արևելյան բանասիրության ամբիոն: Նույն թվականին բացվում է նաև Արևելյան լեզուների և գրականության բաժինն իր երկու` իրանական և արաբական ճյուղերով:

Ձևականորեն Արաբագիտության ամբիոնի՝ որպես ԵՊՀ գիտաուսումնական ինքնուրույն ստորաբաժանման պատմությունն սկսվում է 1991 թվականից, երբ ԵՊՀ գիտխորհրդի որոշմամբ Արաբական և թուրքական բանասիրության և Արևելքի երկրների պատմության ամբիոնների վերակազմավորման արդյունքում ստեղծվեց Արաբագիտության ամբիոն: Սակայն արաբագիտության արմատները համալսարանում ձգվում են դեպի ավելի վաղ ժամանակներ:

Արաբերենը դասավանդվել է Երևանի համալսարանում նրա հիմնադրման առաջին օրերից, 40-ական թվականներին բանասիրական ֆակուլտետի կազմում ձևավորվել է արևելյան լեզուների ամբիոն, իսկ 1968 թվականից, երբ հիմնվեց արևելագիտության ֆակուլտետը, այդ ամբիոնը բաժանվեց իրանական բանասիրության և արաբական ու թուրքական բանասիրության երկու ամբիոնի:

Արաբագիտության բնագավառում ակադեմիական ավանդույթների առաջացումը, մասնագիտական կադրային բազայի ձևավորումն ու զարգացումը համալսարանում անվերապահորեն կապված են արաբական և թուրքական բանասիրության ամբիոնի վարիչ, 1977-1993 թթ. արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան պրոֆ. Մերի Քոչարի անվան հետ: Այժմ Արաբագիտության ամբիոնի վարիչի պաշտոնակատարը բ. գ. թ. Սոնա Տոնիկյանն է:

Այժմ ամբիոնի գիտակրթական գործունեության ոլորտը ներառում է արաբագիտության բոլոր հիմնական ուղղությունները` լեզվաբանությունը, միջնադարյան արաբական մշակույթն ու պատմությունը, իսլամագիտությունը, նոր և նորագույն ժամանակների արաբական գրականությունը, ժամանակակից տարածաշրջանային խնդիրների ուսումնասիրությունը, ինչպես նաև եբրայագիտությունը։Ամբիոնի շրջանավարտներն աշխատում են գիտահետազոտական, մանկավարժական, դիվանագիտական, հասարակական-քաղաքական գործունեության ասպարեզներում, պետական կառավարման մարմիններում, միջազգային կազմակերպություններում։

ԴԱՍԱԽՈՍՆԵՐ

Դավիթ Հովհաննիսյան Դասախոս

Սամվել Կարաբեկյան Դասախոս

Սոնա Տոնիկյան Դասախոս

Հայկ Քոչարյան Դասախոս

Լիլիթ Տեր-Պետրոսյան Դասախոս

Մարատ Յավրումյան Դասախոս

Լիլիա Գյոզալյան Դասախոս

Ալվինա Հովհաննիսյան Դասախոս

Մարինե Մանուկյան Դասախոս

Հովհաննես Ասատրյան Դասախոս

Մարիամ Էլմասյան Դասախոս

Լիլյա Գյոզալյան Դասախոս

Հարություն Գրիգորյան Դասախոս

Ալիս Էլոյան Դասախոս

Զարուհի Համազասպյան Դասախոս

Աննա Հախումյան Դասախոս

Ռոման Հարությունյան Դասախոս

Անի Մանուկյան Դասախոս

Երվանդ Մինասյան Դասախոս

Անի Մինասյան Դասախոս

Գայանե Մկրտումյան Դասախոս

Կարինա Մխիթարյան Դասախոս

Սարգիս Փոլադյան Դասախոս

Ռուբեն Միրաքյան Դասախոս

Թյուրքագիտության ամբիոն

Երևանի պետական համալսարանում թուրքերենը դասավանդվում է 1943 թ.-ից, ինչի անմիջական նախաձեռնողն ու կազմակերպիչն էր մեծանուն արևելագետ Հրաչյա Աճառյանը, իսկ առաջին դասախոսը` Մինաս Մինասյանը:

ԵՊՀ թուրքագիտության ամբիոնը հիմնադրվել է 1991 թ.-ին` արաբական և թուրքական բանասիրության ամբիոնի վերակազմավորման արդյունքում: Ամբիոնի հիմնադիր-վարիչն էր պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Մերի Հրաչյայի Քոչարը (1936 - 1994), ով ավարտել էր Մոսկվայի պետական համալսարանը, աշակերտել նախկին Խորհրդային Միության առաջատար բանասերներին և արևելագետներին (մասնավորապես հայազգի ճանաչված թյուրքագետ-լեզվաբան Է. Վ. Սևորդյանին): Բացառիկ արժեքավոր են պրոֆ. Մ. Քոչարի թե´ լեզվաբանական, թե´ գրականագիտական և թե´ պատմագիտական աշխատությունները:

ԵՊՀ թուրքագիտության ամբիոնում դասավանդել են վաստակաշատ արևելագետներ Ե. Սարգսյանը, Ջ. Կիրակոսյանը, Ա. Մինասյանը, Խ. Ամիրյանը, Հ. Մարտիրոսյանը և ուրիշներ: Ներկայումս ամբիոնում դասավանդում են ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամներ, պրոֆեսորներ Ա. Խառատյանը և Ռ. Սաֆրաստյանը:

2010 թ.-ին ԵՊՀ թուրքագիտության ամբիոնը վերակազմավորվել է թյուրքագիտության ամբիոնի: Ամբիոնի գծով դասավանդվում են թուրքերեն, օսմաներեն, ադրբեջաներեն, ղազախերեն, թյուրքալեզու ժողովուրդների գրականության, մշակույթի ու պատմության հիմնահարցերին առնչվող դասընթացներ: Ամբիոնում հայաստանյան իրականության մեջ առաջին անգամ պատրաստվել են բարձրագույն որակավորմամբ մասնագետներ` «թուրքերեն լեզու» և «թուրք գրականություն» մասնագիտությամբ, ստեղծվել է թուրքերենի` հայերենով գրված առաջին դասագիրքը, որն արդեն իսկ ունեցել է չորս հրատարակություն: Ներկայումս հիշյալ դասագիրքը օգտագործվում է ոչ միայն Հայաստանի, այլև սփյուռքի բոլոր այն բարձրագույն և միջնակարգ ուսումնական հաստատություններում, որտեղ դասավանդվում է թուրքերեն:

2010 թ.-ին ՀՀ-ում Ղազախստանի դեսպանության աջակցությամբ բացվել է «Ղազախերենի, ղազախական մշակույթի ու պատմության կենտրոնը», որը համանման առաջին հաստատությունն էր աշխարհում:

Ամբիոնի դասախոսների վերջին տարիների աշխատանքները տարբեր լեզուներով հրատարակվել են Ֆրանսիայում, ԱՄՆ-ում, Նիդերլանդներում, Կանադայում, Գերմանիայում, Ռուսաստանում, Լեհաստանում, Թուրքիայում, Իրանում, Ղազախստանում, Թուրքմենստանում:

1996 թ.-ից ամբիոնի վարիչն է պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Ալեքսանդր Սաֆարյանը:

ԴԱՍԱԽՈՍՆԵՐ

Ալեքսանդր Սաֆարյան Ամբիոնի վարիչ

Լեւոն Ամիրխանյան Դասախոս

Ռուբեն Մելքոնյան Դասախոս

Հռիփսիմե Կորխմազյան Դասախոս

Նվարդ Քոչար Դասախոս

Լուսինե Սահակյան Դասախոս

Աշոտ Սողոմոնյան Դասախոս

Լևոն Ամիրխանյան Դասախոս

Քնարիկ Միրզոյան Դասախոս

Հասմիկ Ասատրյան Դասախոս

Սիրանուշ Գալշոյան Դասախոս

Լուսինե Խաչատրյան Դասախոս

Դիանա Հայրապետյան Դասախոս

Իրանագիտության ամբիոն

ԴԱՍԱԽՈՍՆԵՐ

Գառնիկ Ասատրյան Ամբիոնի վարիչ

Խաչիկ Գեւորգյան Դասախոս

Հասմին Բիանջյան Դասախոս

Վիկտորյա Առաքելովա Դասախոս

Վահե Բոյաջյան Դասախոս

Լուսյա Ղազարյան Դասախոս

Անուշ Ստամբոլցյան Դասախոս

Լաուրա Շեխոյան Դասախոս

Վարդան Ոսկանյան Դասախոս

Ռաիսա Ամիրբեկյան Դասախոս

Թադևոս Չարչյան Դասախոս

Գառնիկ Գևորգյան Դասախոս

Էլֆրիդա Հովսեփյան Դասախոս

Լուսինե Պետրոսյան Դասախոս

Արորա Սանթոշ Դասախոս

Սամվել Մարգարյան Դասախոս

Posted in: ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔ